Yeni Despotizm

Siyasal düsüncedeki merkezi önemine karsin günümüzde despotizm kavrami eskide kalmis istisnai bir yönetim bicimine isaret ediyor gibi. Oysa paradoksal bir sekilde günümüzde gitgide ekonomiye ve güvenlige indirgenen bir dünyada, siklikla yasa ile yasasizlik arasindaki ayrimi asan ve böylelikle bulaniklastiran despotik emirler verildigine tanik oluyoruz. Kitleler de bu sirada piyasanin dayatmalarina ve resmi makamlara itiyadi bir itaatkarligi benimsemis görünüyor. Öyle bir dünyada yasiyoruz ki, kimi ülkeyi sirket gibi, kimi ömür boyu diktatörlükle yönetmeye hevesli, kimi de bu iki yolu birden kullanmak isteyen birtakim güclü liderlere tahammül ediliyor, bununla da kalmayip onlara acikca davetiye cikariliyor. Görünürdeki farkliliklarina ragmen bu otoriter liderlerin hepsi demokrasiye karsi tutkulu bir düsmanlik besliyorlar ve insanlari demokrasinin her türlü tezahürü aleyhinde kiskirtmakta cok azimliler. Cogunluklarin onlarin pesinden gönüllü olarak gittigi, demokrasinin hemen her yerde askiya alindigi, küresel capta bir istisna siyasetinin koyu gölgesi altinda yasiyoruz. Despotlarin yönettigi bu dünyada despotizm sadece bir siyaset sanati olarak mesrulastirilip benimsenmekle kalmiyor, bir kültür olarak da normallestiriliyor. Despotizm bugün yeniden canlandirilirken, kendisini inkar eden, antidespotik, hatta demokratik olarak gören ve gösteren bir yapi sergiliyor.Ama unutmamali Baudelairein vaktiyle yazdigi gibi, seytanin en büyük kurnazligi, insanlari seytanin var olmadigina inandirmasidir. Eger kandirma despotizmin tanimlayici özelligiyse, despotik yönetimlerin en büyük kandirmacasi insanlari despotik olmadiklarina ikna etmeleridir. Bülent DikenYAZAR HAKKINDA Lancaster ve Kadir Has Üniversitelerinde Sosyal ve Kültürel Teori dersleri veriyor. Arastirma alanlari esasen sosyal teori, siyaset felsefesi, sinema sosyolojisi, kentlesme ve göcmenlikten olusuyor. Baslica kitaplari Strangers, Ambivalence and Social Theory 1998, Yabancilar, Müphemlik ve Sosyal Teori, The Culture of Exception 2005, Istisna Kültürü; Carsten B. Laustsen ile birlikte, Filmlerle Sosyoloji Metis, 2010; Carsten B. Laustsen ile birlikte, Nihilizm Ayrinti, 2011, Isyan, Devrim, Elestiri Metis, 2013, God, Politics, Economy Routledge, 2015 ve Nuri Bilge Ceylan Sinemasi Metis, 2018; Graeme Gilloch ve Craig Hammond ile birlikte.