Yeni Bir Hükümdar Aynasi Ciltli

Osmanli hanedani isyanlar, savaslar, tahttan indirmeler gibi görünüste ölümcül krizlere ragmen hükümdarliginin sürekliligini nasil korudu Ciddi krizler karsisinda bile kesintiye ugramamasi basli basina kayda deger bu sultani hükümranlik hangi yollarla mesrulastiriyordu Osmanli tarihcisi Suraiya Faroqhi, ordunun bir deger oldugu kadar bir yüke dönüstügü durumlarda bile korunan bu istisnai ikbali anlamak amaciyla mesrulastirma mekanizmalarina yakindan bakiyor. Padisahlar, vezirleri ve diger yöneticileri tarafindan icat edilmis olan mesrulastirma araclarinin, gerek Müslüman gerek gayrimüslim sayisiz Osmanli sakinini bu kesintisiz hükümranligin kendi cikarlarina olduguna, hatta belki ilahi bir planin parcasini olusturduguna ikna etmek üzere üretildigini ortaya koyuyor. Padisahin iktidarinin nasil sergilendiginin yani sira, bu imgelerin yabanci hükümdarlar tarafindan nasil algilandigini da analiz eden Yeni Bir Hükümdar Aynasi, 16. yüzyil ile 18. yüzyil ortalan arasindaki döneme iliskin kapsamli arsiv arastirmalarina dayanan makalelerden olusuyor. Faroqhi, Istanbul ve diger yerlerdeki Osmanli belge koleksiyonlari üzerine önemli bir degerlendirme ile acilisi yapiyor. Yazarimiz, hiyerarsilere saygilariyla taninan Osmanlilarin yolunu izleyerek sultani mesruiyeti kurmanin araclarini incelemeye padisahlardan basliyor ve padisah imgesinin hangi yollarla temsil edildigini inceliyor. Ardindan, Osmanli sultanlarinin vahsi ve egzotik hayvanlari itaate zorlayarak, sultam av seferleri düzenlemek yoluyla essiz avci imgesini pekistirerek, sahip olduklari kudreti uyruklarinin gözünde nasil saglama aldiklarina bakiyor. Sultani mesruiyetin dis dünya ile kurulan iliskilerdeki yansimasi acisindan da, Osmanli sultanlarinin kullandigi en önemli unvanlardan biri olan dünyanin koruyucusu padisah imgesinin, komsularla iliskileri belirleyen diplomasi ve ticaret üzerindeki etkilerini ele aliyor. Osmanli topraklarindaki yabancilara ve yabanci topraklardaki Osmanlilara da odaklanarak cok uzun zaman gölgede kaldiktan sonra simdilerde ilgi cekmeye baslayan Adriyatik bölgesine yöneliyor ve bu tekinsiz ortamda Osmanli uyruklarinin korsan saldirilari sonucu gördügü zararlarin Venedik Cumhuriyeti ile nasil cözüme kavusturuldugunu arastiriyor.