Türk Esaret Edebiyati - Vaveyla

Osmanli Imparatorlugunun yikilisina en agir ve son darbeyi vuran süphesiz I. Cihan Harbidir. Yedi cephede, yedi düvele karsi carpisan Mehmetcik, devletini yasatabilmek icin malini, kanini, en sonunda da canini bu ugurda feda etmistir. Sehitler borclarini canlariyla öderken kalanlar, cephelerden getirdikleri kan ve barut kokan hatiralarla ruhlarini teskin etmeye calismislardir. Devlet ve millet olarak topyekn maruz kaldigimiz bu en yikici savas, mill hafizamizda unutulmaz, derin izler birakmistir. Canakkalede devlesen ve destanlar yazan Mehmetcik, Sarikamista kara, buza, tabiata, kötü yönetime ve en sonunda Ruslara yenik düsmüstür. Ordu milletlerin en cok dövüseni, en sarpi, Kafkas Cephesinde yenik düsmenin istirabini daha henüz sindirememis, ne olup bittigini henüz anlayamamis ve sehitlerin donmus bedenlerine bir mezar olsun kazamamisken, sag kalan binlerce subay ve askerini Sibirya esaretinin pasli zincirlerine terk etmek zorunda kalmistir. Sibirya esir kamplarinin insan yutan soguk gecelerinde askerlerimizin ruhlari üsümüstür. Vatandan uzak, aile ve cocuklarindan ayri, bilmedikleri dondurucu iklimlerde yedi yil süren esaretin dayanilmaz acilarini cekmislerdir. Elinizde tuttugunuz kitap, bu kamplar icerisinde en dikkat cekici olanina, Krasnoyarska ve buradaki Türk subay ve askerlerinin, bazen isyan, bazen ciglik, bazen de irade terbiyesi olarak tanimladiklari Vaveyla gazetesine odaklanmistir. 1915-1918 yillari arasinda yaklasik üc yil boyunca ve toplamda 102 sayi cikarilan Vaveyla, Türk asker harp edebiyati ve buna bagli olarak Türk esaret edebiyatinin kaynak metinleri bakimindan oldukca zengin bir icerige sahiptir. Gazetede, siir basta olmak üzere, roman tefrikalari, hikayeler, tiyatrolar, manzum metinler, bilmeceler, makaleler, mektuplar, seyahat anilari; din, tarih ve fikr metinler yer almaktadir. Krasnoyarsk esir kampinda Arap harfli olarak elle yazilan ve haftalik olarak cikarilan Vaveyla, Türk edebiyati ve Türk tarihi ilk sirada olmak üzere sosyal bilimlerin pek cok alanina hitap eden bir süreli yayin organidir. Elinizdeki kitap, Vaveylanin 1000 sayfalik el yazmasi iceriginin uzun ugraslar sonucu cözümlenmesi ile elde edilen kapsamli ve kendi sahasinda ilk calismadir. Türk Esaret Edebiyati-Vaveyla-Krasnoyarsk-Sibirya, Türk subay ve askerlerinin karli ve buzlu Sibirya steplerinden yükselttikleri bir Vaveyladir. Vaveyla, esir alinamayanlarin hürriyet cigligidir.