Renkler Üzerine Düsünceler

Wittgensteinin Renkler Üzerine Düsünceler adli eseri, bir anlamda Goethenin Renkler Kurami eseriyle yüzlesmektedir. Goethe, kitabini yazarken Newtonin optik ögretisinden etkilenmistir. Wittgenstein ise Goethenin eserinden etkilenmekle birlikte, daha farkli bir bakis acisi sunmaya calismaktadir. Cünkü ona göre Goethe cok iyi bir renk kurami ortaya koymus degildir, mevcut kuramlar icerisinde en dogru kurami olusturmaya calismistir. Wittgensteina göre Goethenin ögretisi tatmin edici bir ögreti olamamistir, hatta o bir ögreti de degildir. Cünkü onun ortaya koydugu cikarimlar ne kuramsal ne de deneyimseldi, aksine Goethe daha cok psikolojik bir söylemle renk ögretisini olusturmaya calisiyordu. Wittgenstein, renkle ilgili düsüncelerini dil oyunlari baglaminda dile getirmis, renk bagintilarini yine dilin kavramlari icinde cözüme kavusturabilecegine inanmistir. Wittgensteinin temel tezi, renklerin aciklik ve koyuluk yönünden ele alinmasi gerektigi üzerine kuruludur. Eserin acilis önermesi de zaten dil oyunudur ve bu da renklerin acik ya da koyu olup olmadiklarini bildirmek demektir. Dolayisiyla aciklik ve koyuluk, yeri geldiginde beyazlik ve siyahlikla esdeger kabul edilir. Ancak Wittgenstein yer yer bu kavramsal yapinin disina cikarak mantiksal sorgulamalar yoluyla renklerin imkani hakkinda farkli cikarimlarda bulunmaya calismaktadir. Sözgelimi görmeyen insanlarin ya da renk körü insanlarin zihnindeki kavramsal durumun normal saydigimiz insanlarin zihinsel durumundan farkli olabilecegini vurgulayarak, bizim beyaz dedigimiz bir seye onlarin baska bir ad verebileceklerini, hatta ayni rengi farkli durumlarda farkli görebileceklerini söylemektedir. Bunun sonucunda, dil oyununun renkleri belirlemede etkin oldugunu söylemeyi bize dikte ettigini görmemiz gerekir.