Psikolojik Acidan Din Dindarlik ve Ahlaki Olgunluk

Din ve ahlakin ortak öznesinin insan olmasi, bu iki deger sistemi arasinda kacinilmaz bir iliski olusturmaktadir. Ne var ki bu iliski davranissal du¨zlemde her zaman belirgin degildir. Bircok din merhamet, du¨ru¨stlu¨k ve adalet gibi ahlak ilkeleri savunurken, bu dinlerle özdeslesen bireylerin gu¨ndelik yasamdaki davranislari bu¨yu¨k farkliliklar gösterebilmektedir. Bu tutarsizlik, ahlakin dogasi ve din inanclarin ahlak davranis u¨zerindeki etkisi hakkinda önemli sorulari gu¨ndeme getirmektedir. Psikoloji literatu¨ru¨nde dindarlik ve ahlak gelisim arasindaki iliskinin farkli yönlerini kapsayan bilimsel arastirmalara ihtiyac oldugu asikardir. Bu kitap, ahlak olgunluk ve dindarlik arasindaki iliskiyi arastirarak ve bu iliskiyi etkileyebilecek bir dizi faktöru¨ göz önu¨nde bulundurarak ilgili literatu¨re katkida bulunmayi amaclamaktadir. Arastirma bulgulari, dindar bireylerin genellikle daha yu¨ksek du¨zeyde ahlak olgunluk egilimi gösterdiklerini ve dinden bagimsiz bir ahlak yasami tasvip etmediklerini ortayakoymaktadir. Bu da dindarligin ahlak olgunlasma su¨recinde önemli bir motivasyon kaynagi oldugunu ve dindar bireylerin etik karar verme anlarinda inanclarinin belirleyici rolu¨nu¨n bulundugunu göstermektedir. Bu bulgulara dayanarak dindarligi ahlak olgunlasma su¨reci icin gu¨clu¨ bir motivasyon kaynagi olarak nitelendirmek mu¨mku¨n olmakla birlikte, bu imkanin belirli sartlara bagli oldugunu da vurgulamak gerekmektedir. Ahlak gelisimin din disi kaynaklardan da beslenebilecegini kabul etmek önemlidir. Seku¨ler ahlak anlayislari, ku¨ltu¨rel normlar vekisisel deneyimler gibi faktörler de bireyin ahlak gelisimine farkli derecelerde katkida bulunabilir. Dolayisiyla, ahlak olgunluk-dindarlik iliskisine dair yapilacak kapsamli degerlendirmeler, bu alternatif etkileri de dikkate almalidir. Bu hususlar isiginda, gelecekteki ampirik calismalarda din ve ahlak arasindaki iliskinin davranissal tezahu¨rlerini kesfetmek icin farkli perspektif ve metodolojilerin kullanilmasi önerilebilir.Anahtar Kelimeler Din psikolojisi, ahlak psikolojisi, dindarlik, ahlak olgunluk, vicdan.