Para Pul Oldu Ciltli

Osmanli modernlesmesinin yapisal unsurlarindan biri de kagit paranin toplum ve devlet hayatina girmesidir. Büyük asker maglubiyetlerin siklastigi ve siyasi problemlerin üst üste yigildigi bir cagda, devlet artan giderlerini yeni bir finansal aracla karsilamaya calisti kaime, yani kagit para. Ilk uygulamalarda 12,5 gibi yüksek bir faizle basilan kaimenin zamanla faiz orani giderek düstü ve karsiliksiz kaimelerin piyasaya sürülmesiyle paranin pul olmasi kacinilmaz bir hale geldi. Kagit para gecici bir icat olarak kalmadi, modernlesme asrindan Cumhuriyet Türkiyesine dek gelisti, degisti. Devlet istedigi kadar kaime esittir altin formülünü ileri sürsün, piyasa kendi sartlarini kendi tayin etti; zira, halk, para deyince sikirtisi isitilen bir maden parcasini anladigi icin kagit paranin degeri kolayca sorgulaniyor, güvenilmez bir kagit parcasi olarak kaliyordu. Osmanli modernlesmesinin bircok vechesini aydinlatan kitaplarin yazari Prof. Dr. Ali Akyildizin Para Pul Oldu, Osmanlida Kagit Para, Maliye ve Toplum adli eseri, en uzun yüzyilda devletin ihtiyaclarini karsilamak üzere cikardigi kagit paranin tarihini incelerken, toplumun kagit para ile kurdugu iliskiyi, ona karsi gösterdigi güvensizligi ve kagit paranin devlet icin yarattigi sorunlari derinlemesine bir arsiv calismasinin ürünü olarak sunuyor. Devlet Arsivleri ve özel koleksiyonlardan titizlikle toplanmis, cogu ilk defa gün yüzüne cikan Osmanli ve Cumhuriyet dönemi kagit para görsellerinin eslik ettigi bu kitap Osmanli tecrübesinde kagit paranin sadece bir para politikasi enstrümani degil, ayni zamanda Osmanlinin kriz yönetiminde basvurdugu stratejik bir arac oldugunu da ortaya koyuyor; Tanzimat reformlarindan Kirim Savasina, 93 Harbine ve Birinci Dünya Savasina kadar yasanan degisimlerin ve krizlerin tarihini kagit para penceresinden okumayi vadediyor.Seri numarasiz kaimelerin devletin gizli para basmasina imkan saglama, Galata bankerlerinin spekülasyonlarla güc kazanma ve Avrupa sermayesinin dogrudan müdahil oldugu yeni bir finansal düzenin ortaya cikma süreclerini titizlikle ele alan bu kitap, kalpazanlik, enflasyon ve vergilendirme gibi bircok baglamda kagit paranin hikayesini renkli ve akici bir anlatimla okura sunuyor. Iktisat tarihi, maliye politikasi, Osmanli modernlesmesi ve Türkiyenin sosyoekonomik dönüsümleriyle ilgilenen tarihciler, arastirmacilar ve merakli okurlar icin vazgecilmez bir kaynak.