Palmiye Sarabi Müptelasi

Nijerya dogumlu ve Yoruba kökenli Amos Tutuola, ilk romani Palmiye Sarabi Mu¨ptelasini 1952de yayincisina gönderdiginde, fazla yerli ve geleneksel bulunmustu. Fakat kitap anlatilanlara özgu¨n bir ritim kazandiran kendine has diliyle Ingilizce yazilmis ilk bu¨yu¨k Afrikali romanlardan biri olarak bu¨yu¨k ses getirdi. Amos Tutuola, Nijerya edebiyatinin hayalperest yu¨zu¨ ve kendi sesini yaratan anlaticisi oldu. Afrikanin sözlu¨ anlati geleneginden beslenen siirselligi, metnin omurgasini olusturan ru¨yadan cikmisa benzer fantastik unsurlar, yerel mitolojik imgeler, Yoruba ku¨ltu¨ru¨nden ilhamla kaleme alinmis bu essiz ruhsal olgunlasma ve kimlik yolculugunu unutulmaz kilar. Palmiye sarabi mu¨ptelasi genc bir adam, ickisini saglayan palmiye sarabi toplayicisinin ölu¨mu¨nden sonra, onu geri getirme arzusuyla ölu¨ler diyarina dogru yola cikar. Fantastik yolculugu esnasinda atlattigi cesitli badirelerde karisini kazanir, oglunu öldu¨ru¨r, sayisiz gerceku¨stu¨ karakterle karsilasir, dans ve sarkiyla cosar, ac mahluklarla, dag yaratiklariyla sinanir, geri dönu¨su¨ olmayan cennete, vefakar anneye, ölu¨ler kasabasina girip zar zor cikar, tilsimlarin ve mitik gu¨clerin yardimiyla bu macerasini tamamladiginda okurun zihninde Afrikali bir Heraklesin bu¨yu¨leyici ibretlik masali kalacaktir. Palmiye Sarabi Mu¨ptelasi, postkolonyal edebiyatin sinirlarini asarken Afrikanin ru¨yalarini yaziya döken bir dönu¨su¨m masali, du¨sle gercek arasindaki bir arayis ve diger yandan bu¨yu¨lu¨ gercekciligin adeta en saf, en tuhaf hali. Kisa, dopdolu, u¨rku¨tu¨cu¨ ve bu¨yu¨leyici. DYLAN THOMAS Tutuolanin sanati, tu¨m iyi sanat eserlerinin yapmasi gerektigi gibi amacini gizliyor, daha dogrusu örtu¨yor. CHINUA ACHEBE Tutuolanin hikaye anlatiminda bir cosku, Yoruba ve Bati anlati geleneklerinin sinirlarini karistiran neseli bir bilesimi var. Roman yaratici ve melez kakofonisiyle cosuyor. Ritmik yapisina ve katisik diline direnmek gu¨c... NEW YORK TIMES