Niyazi-i Misri Divani Serhi

Ey Niyaz mürsid istersen bu yolda aska uyEnbiya vü evliyaya ask olupdur reh-nümaHz. Pr Mehmed Niyaz-i Misr Halvet 1618-1694 dvan-i ilahiyatindaki nutk-i seriflerinde XIII. asrin hakkat dili olanIbn Arab, Hazret-i Mevlana ve Ynus Emre gibi üc büyük Islam mutasavvifinin tefekkürünü yeniden yorumlayarak aska veirfana ait hakkatleri kendi sülk tecrübeleriyle damitip süzerek yepyeni bir üslp ve terkiple takdm etmektedir. Onun ilahiyatinikendinden önce ve sonra gelenlerden ayiran hussiyet sadece Ynustan, Ibn Arabden yahut Mevlanadan tevarüs ettigimiras ile seyr ü sülk ve vahdet sirlarini billrlastiran ifadeleri degildir. Nitekim Hz. Niyaz dvan-i ilahiyatinda sülk sirasindayasanilmasi gereken fark ve cem sirlarini dengeli olarak vermektedir ki onu selefinden ayiran asil özellik budur. Sülkusirasinda yasadigi ask ve irfan hallerini yorumlamaya calisan salikin hakkate dogru yol alirken hangi halde hangi receteyikullanacagini bilmesi, nefsinin tehlikeli yollara sapmasini önleyecektir. Niyaz Hazretlerinin ilahiyati bu sapmalari önleyecekaltin kurallari ihtiva etmektedir.Hz. Prin ilahiyati tertip edildigi günden bugüne turuk-i aliyye mensplari tarafindan zikir meclislerinde besteli olarakokunmus veya sohbetlerde serhedilmistir. Bu serhlerden birisi de Seyyid Muhammed Nrül-Arab Hazretlerine 1813-1887aittir.Esasen Seyyid Hazretleri Misirda dogan ve Ana dili Arapca olan bir zat oldugu halde manev bir sevk ile gelip yerlestigiRumelinde bir Türk gibi yasamis, sohbetlerini genellikle Türkce yapmistir. Niyaz-i Misr Efendimizin degerini herkesten cokdaha iyi anlayarak ihvanini onun manev tecrübelerini anlattigi ve bir tasavvuf ilmihali olarak kaleme aldigi ilahiyati ile egitenMuhammed Nr elimizdeki bu ölümsüz serhi gönül ehline miras birakmistir. Seyyid Hazretleri ihvanina serhi yaparkenmuhtemelen Bulak baskisini H. 12591843 esas almistir. Bu nüshada 185 nutk-i serif mevcuttur. Elinizdeki eser SeyyidMuhammed Nrun M. 1875-1881 yillari arasinda Hak asiklarina yapmis oldugu derslerde tutulan notlarin terkibiyle ortayacikmistir. Seyyid Hazretlerinin görevlendirdigi dervsanin tuttugu bu notlar daha sonra Hüseyin Semsi Ergünes Hazretleri1968 tarafindan karsilastirma yapilarak tebyiz edilmis ve son sekli verilmistir. Bu eserde metnin Ali Muhittin Ergünesinelindeki müellif hatti ve sahsi kütüphanemizde bulunan istinsahi esas alinmistir.