Muhammed Emin Erbili ve Tasavvuf Düsüncesi

Muhammed Emin Erbil, Naksibendiligin Halidiyye kolunun 19-20. yu¨zyillar arasindaki önemli temsilcilerinden biridir. Zahir ve batin ilimleri kendisinde toplayan ve Misirda Naksibendiligin hatiri sayilir simalarindan olan Erbil, Misirda Naksibendiligin yeniden dirilisi ve yayilmasina vesile olmustur. Bu calismada, Osmanli Devletinin son dönemlerinde Erbil, Hicaz ve Misir bölgelerinde yasamis, Naksbend tarikatinin o dönemin önde gelen simalarindan biri olan Muhammed Emin Erbilnin tanitilmasi ve tasavvuf du¨su¨ncesinin gu¨n yu¨zu¨ne cikarilarak ilim hayatina kazandirilmasi amaclanmistir. Zira bu gibi zatlarin fikirleri eskiden oldugu gibi gu¨nu¨mu¨zde de insanlarin ve özellikle ilim ehlinin yolunu aydinlatmaya devam etmektedir. Klasik kaynaklar ve akademik calismalar dikkate alinarak hazirlanan bu calisma, bir giris ve iki bölu¨mden olusmaktadir. Giriste Erbilnin daha iyi anlasilmasi icin hayatinda etkili olan Naksbendilik ve o dönemin siyasi, sosyal ve ku¨ltu¨rel hayati resmedilmeye calisilmistir. Birinci bölu¨mde, ilme ve irfana adadigi örnek kisiligi ortaya konulup hayati islenmistir. Ikinci bölu¨mde ise Naksbendilikte sadece bir mu¨rsid olarak kalmayan, hayatinin her anini ilme ve irfana adayan Erbilnin tasavvuf du¨su¨ncesi islenmis ve gu¨nu¨mu¨ze katkilari gu¨n yu¨zu¨ne cikarilmaya calisilmistir.Muhammed Emin Erbilnin Kuran ve Su¨nnet-i Seniyye cizgisinden hic ayrilamayan, ilmi ve irfani ayni anda hayatina uygulayan, hayatini ilme ve hizmete adayan, dogru bildigi her seyi yapmaktan ve anlatmaktan cekinmeyen alim ve arif kisiligi bizi bu calismayi yapmaya tesvik etmistir. Sfliginin yaninda ayni zamanda zahir ilimlerde de bu¨yu¨k bir alim olan Erbil hadis, fikih, tefsir, kiraat ve tasavvuf ilimlerinde bircok eser yazmistir. Dönemin zor sartlarina ragmen bu zat, Misirda irsad faaliyetlerine devam etmis ve Naksbendiligin Misirda yayilmasini saglamistir.