Modern Türkiyenin Yüz Düsünürü 5. Cilt

Osmanli Imparatorlugundan Cumhuriyet dönemine gecis sürecinde aydinlar, tarihin kirilma noktalarinda önemli roller üstlendiler. Osmanlida aydinlar genellikle devletin hizmetinde olan, egitimli ve entelektüel bireylerdi. Ancak 19. yüzyilin ikinci yarisinda aydinlar arasinda Bati etkisi ve milliyetcilik akimlarinin güclenmesiyle birlikte, toplumsal degisim ve modernlesme talepleri artmaya basladi. Imparatorlugun cöküs döneminde aydinlar, modernlesme ve reform ihtiyaci konusunda fikir birligi saglamaya calisirken, bazilari da Batiya özenerek Osmanli toplumunu elestirdiler ve degisim cagrisinda bulundular. Bazi aydinlar ise yenilesmeyi savunurken Bati medeniyetine karsi Osmanlinin savundugu büyük medeniyetin degerlerine bagli kalarak degisim ve yenilesmenin gerceklesmesini savunmuslardir. Bu sürec, aydinlarin toplumun sosyal ve siyasi yapisini yeniden sekillendirme cabalarini da beraberinde getirdi. Cumhuriyet döneminde ise aydinlar modern Türkiyenin kurulmasinda önemli rol oynadilar. Cumhuriyetin temel degerleri basta olmak üzere cagdaslik, egitim ve bilim gibi ilkelerin yayilmasinda aydinlarin etkisi büyük oldu. Aydinlar, toplumun egitim seviyesini yükseltmek, bilimsel ve teknolojik ilerlemeyi desteklemek ve demokratik degerleri yaymak konusunda önemli gayretler sarf ettiler. Osmanlidan Cumhuriyete gecis sürecinde aydinlar, toplumun degisim ve dönüsümünde önemli aktörler olarak karsimiza cikmaktadir. Idealleri ve fikirleriyle topluma yön veren aydinlar, Türkiyenin sosyal, kültürel ve siyasi gelisiminde belirleyici bir rol oynamislardir. Cumhuriyetin 100. yilina özel olarak, Türk düsünce tarihine damga vuran 100 önemli düsünür üzerine eser ortaya koymak, bu isimlere bir vefa göstergesidir. Bu düsünürler, fikirleri ve katkilariyla Türkiyenin siyasal, sosyal, iktisadi, kültürel, edebi ve bilimsel gelisimine önemli ölcüde katkida bulundular. Onlarin eserleri ve düsünceleri, sadece Türkiyede degil ayni zamanda uluslararasi alanda da etkisini gösterdi. Birbirinden kiymetli bu düsünürlerin her biri kendi kitlesi üzerinde önemli olmakla birlikte, günümüze biraktigi düsünceleri, hangi siyasal düsünceden olursa olsun toplum nezdinde bir karsiligi vardir. Siradan günlük siyasal mesgalenin ötesinde yapilan analizler, onlari kiymetli kilar. Düsünceleriyle Türkiye siyasi alanindan, edebiyat akimlarina, iktisadi yansimalardan kültürel gelismelere kadar suyun basinda duran bu düsünürler, 100. yilinda Cumhuriyetin önemli sac ayaklarini olusturdular