Marifetname Ciltli

Marifetname, Erzurumlu Ibrahim Hakkinin ikinci ana eseridir. Ansiklopedi türündedir ve 1757de yazilmistir. Eser bir önsöz, üc büyük bölüm ve bir sonsöz ihtiva eder. Her bölüm daha alt bölümlere ayrilmistir. Önsöz tamamen dinidir. Birinci bölüm Fenn-i Evveldir. Allahin varligini, birligini anlattiktan sonra yalin ve bilesik cisimleri, madenleri, bitkileri ve nihayet insani anlatir. Sonra geometri, astronomi ve takvim konulari yer alir. Cografyaya ait bölümünde 100den fazla ilin hangi enlem ve boylamda oldugunu göstermistir. Ayrica, Hicbir cagda yerin döndügüne inananlar eksik olmamistir. demistir. Ikinci bölümde Fenn-i Sani, anatomi, fizyoloji gibi bilimler yer alir. Insan vücudunu estetik bakimdan da incelemis, araya beyitler sikistirmistir. Vücut yapisi ile huy arasindaki iliskiye inanmis ve bunu siirle anlatmistir. Bu bölümün sonunda ruha, sagliga ve ölüme ait genis bilgi vardir. Ücüncü bölüm olan Fenn-i Salis, dini, ilahi ve felsefi iceriklidir. Son bölüme törebilimdir denilebilir. Ögretimin yol ve yöntemini, ögrencinin üstadina takinacagi tutumu, ana ve babaya karsi saygi ve sevgi, evlenme ve evlenmede aranacak nitelikler, kari-kocanin birbiriyle iliskileri, töresi, cocuklara karsi görevleri, akraba, calisanlar, komsu, dost, halk ve bilginlerle görüsüp konusma yolu ve töreleri yer alir.