Machiavelli - Iktidar Filozofu

Machiavelli bir iktidar filozofu. Kimilerine göre siyaset biliminin kurucusu, iktidar iliskilerinin sogukkanli ve sagduyulu düsünürü, kimilerine göreyse ahlaksiz, düzenbaz ve yalanci bir iktidar budalasi, sakil bir insan kackini, hatta yeryüzüne inmis bir iblis. Ona bu müphem söhreti kazandiran Hükümdar adli eserinde, bir hükümdarin iktidari ele gecirmek ve sonra da elinde tutmak icin ne yapmasi gerektiginin recetesini sunar muhterem. Bu bakimdan ne ilk ne de sondur. Onu özgün, öncekilerden tamamen farkli ve sonrakiler icin bir ilkörnek ve rehber yapan, hisimlari icin yetkin ve hasimlari icin sapkin kilan, siyasetin degerlerini kendi ickin, dünyevi hatta seküler kistaslari icinde tanimlama, yani onu ahlakin, vicdanin ve ilahi adaletin sultasindan azat etme cabasi. Söyledigi en temelde su Bir hükümdarin en büyük erdemi kötülük yapmasini bilmesidir. Yeri geldiginde insafsiz ve zalim olabilmesi, düsmanini dize getirmek icin gözünü karartabilmesi ve eyleme gececek kadar yürekli, civanmert olabilmesi. Peki, bu recete tutar mi Adami iyi eder mi Hükümdarin basireti kendine iktidar ve itibar, ülkeye dirlik ve düzen, halka refah ve mutluluk getirir mi Bu biraz da kader kismet isi filozofa göre. Ne yapacagi belli olmayan, kaprisli ve tekinsiz Tanricanin esref saatine denk gelirseniz ne ala Modern bir bilmisin agzindan söylersek, zamanin, cagin ruhunun, tarihsel kosullarin gerektirdigi sekilde davranma meselesi bir bakima Peki ya fitrat, mizac, soy sop, tarihsel zorunluluklar, alinyazisi Neseyle cagildayan özgürlük pinari duruluverir bu kara bulutlarin kasveti cökünce Basiret ile Kaderin mücadelesi. Machiavellinin hem dünyaya hem de kendi hayatina bakisinin bir temsili ifadesi. Ve bu bakimdan ne ilk ne de son. Sen sakrak, muzip hatta edepsiz bir oyun yazari; fahiselerle düsüp kalkan sefa düskünü bir zampara; iktidarin sert tokadini yemis, muktedirlerin samar oglanina dönmüs gecimsiz bir diplomat ve komutan; zoraki cekildigi inzivada zorunlulugu erdeme dönüstürmüs bir bilge Machiavelli.