Kaygili Kusak

Akilli telefonlarin, sosyal medyanin ve büyük teknolojiendüstrisinin caginda gencligin ruh sagligindaki cöküsüinceleyen, kusaklarin cizgilerini netlestiren ve hem dahasaglikli hem de daha özgür bir cocuklugun planini cizen,herkesin okumasi gereken bir eser.Dengeyle veya iyilesmeyle gecen on yildan uzun bir sürenin ardindan ergen ruh sagligi 2010larin basindaaniden kötülesmeye basladi. Depresyon, anksiyete, kendine zarar verme ve intihar oranlari keskin biryükselise gecti, hatta pek cok ölcümde iki kattan fazla artis gösterdi. Peki, nedenSosyal psikolog Jonathan Haidt, Kaygili Kusak kitabinda pek cok ülkede gencler arasinda ayni zamandabaslayan ruh hastaligi salginiyla ilgili gercekleri acikliyor. Ayrica cocuklugun dogasini inceliyor vecocuklarin becerikli, kendini gelistirmis, olgun yetiskinler olmak icin neden oyun oynamaya ve bagimsizkesfe ihtiyac duyduklarini anlatiyor. Haidt oyun temelli cocuklugun 1980lerde nasil cöküse gecmeyebasladigini ve nihayetinde 2010larin basinda telefon temelli cocuklugun gelisiyle nasil yok oldugunugözler önüne seriyor. Cocuklugun Büyük Ölcüde Yeniden Yapilandirilmasi olarak adlandirdigi bu sürecincocuklarin sosyal ve nörolojik gelisimlerine bir düzineden fazla mekanizmayla nasil müdahale ettiginiuykusuzluktan dikkat bölünmesine, bagimliliga, yalnizliga, sosyal kiyasa ve mükemmeliyetcilige kadar heracidan ele alarak anlatiyor. Sosyal medyanin neden kiz cocuklara erkeklerden daha fazla zarar verdiginive erkek cocuklarin neden gercek dünyadan sanal dünyaya kendileri, aileleri ve topluluklari icin felaketsonuclar yaratacak kadar cekildigini izah ediyor.En önemlisi de Haidt acik bir eylem cagrisinda bulunuyor. Bizi tuzaga düsüren kolektif eylemproblemlerini teshis ediyor ve özgür kalmamizi saglayabilecek dört basit kural öneriyor. Ebeveynlerin,ögretmenlerin, okullarin, teknoloji sirketlerinin ve hükmetlerin bu ruh hastaligi salginini sona erdirmek vedaha insancil bir cocuklugu yeniden mümkün kilmak icin atabilecegi adimlari acikliyor. Haidt kariyerini siyaset ve din nedeniyle kutuplasmis topluluklar, kültür savaslarinin yasandigi kampüslergibi en zor durumlarda verilerle desteklenen gercekleri dile getirerek gecirdi, simdi de sira Z kusagininkarsi karsiya kaldigi acil halk sagligi sorununda. Onun cocuklarimizi ve kendimizi telefon temelli hayatinpsikolojik hasarindan korumakla ilgili bulgularini göz ardi edemeyiz.New York Times ve Sunday Times Coksatani S Wall Street Journal 2024ün En Iyi 10 Kitabi S New YorkTimes ve Washington Post Dikkat Ceken Kitaplar S Barack Obamanin 2024teki Favori KitaplarindanBiri S Bill Gatesin 2024teki Kitap Önerilerinden Biri S TIME 2024ün Mutlaka Okunmasi Gereken100 Kitabi S Economist, New York Post ve Town & Country 2024ün En Iyi Kitabi S 2024 GoodreadsChoice Ödülü Yilin Kurgu Disi Kitabi S PEN Edebiyat Ödülleri Finalisti S Times, FinancialTimes ve Independent Yilin KitabiJonathan Haidt psikolog kiligina girmis bir modern zaman kahini adeta. Bu kitabinda bizi telefon temellicocuklugun tehlikelerine karsi uyariyor ve hepimize daha parlak bir gelecegin yolunu gösteriyor.Susan Cain, Sessizin yazariBu kadar cok cocugun neden iyi durumda olmadigi ve gidisatin nasil düzeltilecegi konusunda acilenokunmasi gereken düsündürücü bir eser. Haidt oyun temelli cocukluktan telefon temelli cocukluga gecisinruh sagligina ve sosyal gelisime büyük bir zarar verdigine dair güclü bir argüman sunuyor.Adam Grant, Gizli Potansiyelin yazariHer ebeveyn elindeki isi birakip derhal bu kitabi okumali. Jonathan Haidt bugün dünyadaki en önemlipsikolog, Kaygili Kusak da su anda cocugunuzun hayatini yeniden sekillendiren durumla ilgili en önemlikitap.Johann HariHaidt teknoloji ve yeni nesil konusunda mevcut kriz durumuna nasil geldigimizi gösteriyor vearastirmalarda test edilmis pratik cözümler sunarak ebeveynlere, topluluklara ve hükmetlere durumunnasil degisebilecegini gösteriyor.Russell MooreGünümüzde cocuk yetistiren ya da cocuklara egitim veren herkesin mutlaka okumasi gereken bir eser.Bana disarida ebeveyn gözetimi olmadan kosturarak, bazen de basimi belaya sokarak gecirdigim genclikyillarimin bugün oldugum kisinin sekillenmesine ne kadar yardim ettigini düsündürdü.Bill Gates, GatesNotesOkuduklarima basimi sallayarak katilirken buldum kendimi. Akilli telefonlarin ve sosyal medyanin genclerinsinirleriyle nasil oynadigina ve ruhlarini nasil sikistirdigina dair yillarca süren arastirmalara dayanan mantiklive gerekliligi su götürmez bir eser.Jessica Winter, New YorkerHaidt akilli telefonlarin gencler arasinda anksiyete salginini körükledigine ve büyük teknoloji endüstrisinin bu durumu düzeltmek icindaha fazla cabalamasi gerektigine dair tartismaya kapali kanitlar sunuyor Teknolojinin üzerindeki baskisinin arttigini hissedenherkese önerilebilecek cok önemli bir eser.Stella OMalley, Irish IndependentCocuklugun hizli degisimi karsisinda ebeveynlerin bu kitabi okumasi sart. Haidt sorunlari ortaya koyup cocuklarla daha iyi bir dijitalyasam icin cözümler sunuyor.Emily OsterHaidt cocuklarin sanal dünyaya cekilmelerine izin vermemizin yarattigi sonuclari kararlilikla ortaya koyuyor. Yeni neslin korunmasiicin önerilerde bulunmayi ve cözümler sunmayi da ihmal etmiyor.Shannon Carlin, TIMEKaygili Kusak akilli telefonlari okullardan ve kücük cocuklari sosyal medyadan uzak tutmak icin baslatilan ve gitgide büyüyenhareketin temel metni olmali.Sophie McBain, GuardianDijital yikimin dehset verici bir incelemesi Tüm dünyadaki ebeveynler icin bir eylem cagrisi.Lucy Denyer, TelegraphOkudugum en dehset verici kitaplardan biri Haidtin paylastigi istatistiklerden bazilari insani hakikaten soke ediyor.Anna Davis, Evening StandardAnne babalarin yüregini ürperten sözler Haidt sayesinde dünyanin her yerinde gercekten neler oldugunun korkutucu tablosuna gözatabiliyoruz.Meghan Cox Gurdon, Wall Street JournalHaidtin gösterdigi üzere cocuklarin enerjisinin ve dikkatinin fiziksel dünyadan sanal dünyaya kaymasi bilhassa kizlar icin yikici oldu.Michelle Goldberg, New York TimesTüm önerileri akla yatkin. Hatta bazilari eglenceli görünüyor Haidt karsit argümanlari da ciddiyetle ele aliyor ve öne sürülenkanitlara karsi savunma yapiyor.EconomistHaidt cocuklarin doganin kiymetini bilerek, arkadaslariyla oynayarak, bisiklete binip yere düserek ve yaslarina uygun sorumluluklaralarak daha fazla vakit gecirmesini istiyor.Glenn C. Altschuler, Psychology TodayBu önemli kitap politikacilarin cocuklara gercek bir sosyal medya yasagi getirmesi icin yeterince alarm zili caliyor ve bunuyapmalarinin ebeveynler ile genclerin cogunu daha mutlu edecegine inaniyorum.Helen Rumbelow, TimesHaidt cocuklarin sanal dünyanin derinliklerine cekilmelerine izin vermemizin yarattigi sonuclari kararlilikla ve acik yürekliliklegözler önüne seriyor Yeni neslin korunmasina yardim edebilecek önerilerde bulunmayi ve cözümler sunmayi da ihmal etmiyor.Shannon Carlin, TIMEEngin bir bilgelik eseri önemli ve ilgi cekici.Frank Bruni, New York TimesOkudugum en önemli kitaplardan biri. Kesinlikle muhtesem.Dr. Rangan ChatterjeeAcilen okunmasi gereken cok önemli bir eserSophie McBain, Guardian