Ilk Osmanli Sefiri 28 Mehmet Celebinin Fransa Anilari

Batililar Orta Cagdan itibaren, Islam topraklarini dolasip Müslümanlarin töreleriyle geleneklerini ögrenmeye calisirlarken, Müslüman devletler Bati hakkinda tam bir bilgisizlik icerisinde yasamayi sürdürmüstür. XVIII. yüzyila gelindiginde ise, yüksek düzeyde bir Osmanli görevlisi olan 28 Mehmed Celebi, 1720-21 yillarinda Sultan III. Ahmed tarafindan elcilik göreviyle Fransaya gönderildi. Bu durum, Istanbul kadar Pariste de olaganüstü bir olay olarak algilandi. Mehmed Efendinin öyküsü, bize, XVIII. yüzyil baslarindaki Fransanin, kökenlerine bagli anlayis ve kültürünü, derin bir merak ve keskin bir zeka sahibi bir Türk tarafindan yeniden yasatmaktadir. Bu eserde, onun Languedoc kanalinin eklüz sistemini, Marlynin büyük makinesini, kralin aynacilarinin ayna parlatma tekniklerini ya da gözlemevinin aletlerini nasil uygun bir bicimde betimledigini ve Kralin Bahcesinin bilimsel kuruluslarini ya da asker alanda, tatbikat yapan birliklerin disiplinlerini nasil üstü kapali bir sekilde örnek gösterdigini görecegiz. Osmanli Imparatorlugunda daha sonra Batililasma hareketinin zararlari ne olursa olsun, Mehmet Efendinin öyküsü kesinlikle bunun öndeyisini ortaya koymaktadir.