Gecmisim ve Düsüncelerim Cilt 2

Aleksandr Herzenin Rus ve dünya edebiyatinin doruklarindan biri olarak kabul edilen dört ciltlik anitsal otobiyografisi Gecmisim ve Düsüncelerimin ikinci cildi 3. ve 4. Kisim 1838-1847 dönemini kapsamaktadir. Dissal olay ve olgularin fazla yer tutmadigi 3. Kisimda Herzen, kuzeni ve karisi Natalienin cetin cocukluk yillarini, despot, bencil hala Prenses Hovanskaya karakterini gecmise dönük olarak bir roman havasi icinde ele almakta, Natalie ile asklarinin mahrem, kisisel yönlerini, macerali evliliklerini, ilk sürgünün Vladimirde gecen son yillarini ve genclik dönemlerinin kapanisini ice dokunan bir duyarlilikla anlatmaktadir.4. Kisimda ise Herzenin Petersburgda Icisleri Bakanligindaki memuriyet deneyimi, Belinskinin yönettigi Anavatan Notlari dergisinde yazmaya baslamasi, sürgün gittigi Novgoroddaki hayati ve Moskovaya dönüsü konu edilmektedir. Yine bu kisimda Herzen, Moskovadaki yakin cevresini, bizimkiler diye adlandirdigi Belinski, Granovski, Bakunin, Stankevic ve baska bircok ismi, karsi kampta yer alan Homyakov, Kireyevski kardesler, Aksakov gibi Slavofilleri ve Caadayevi ayrintili sekilde ele almakta, 1840larin Rus düsünce hayatinin canli bir panoramasini cizmektedir. Ketcer ve Botkin ile ilgili uzunca iki portre de yine bu ciltte yer almaktadir.Gecmisim ve Düsüncelerim tarihsel bir monografi degil, tarihsel olaylarin, kendini tesadüfen bu olaylarin icinde bulan bir kisideki yansimalaridir.A. HerzenGoethe eger Herzenin bu kitabini Hapislik ve Sürgün görseydi onda gelecegin dünya edebiyati kuraminin parlak bir teyidini, kanitini bulurdu.The Leader gazetesi, 21 Ocak 1860,LondraHerzen tüm bir cagin ete kemige bürünmüs simgesi oldu ve bu cagi tüm kusurlariyla, unutulmaz güzel olan ne varsa her seyiyle sasirtici derecede eksiksiz, bütünlügü icinde, saf haliyle yaziya döktü. M. Gorki