Fransada Sinif Savasimlari 1848 - 1850

YENIDEN yayinlanan bu yapit, Marxin, cagdas tarihin bir parcasini, verili ekonomik durum temeli üzerinde kendi materyalist anlayisiyla aciklama yolunda ilk girisimiydi. Komünist Manifestoda, teori, bütün modern tarihin genis bir taslagini yapmak icin kullanilmisti; Marx ve ben, Neue Rheinische Zeitungda yayinlanan yazilarimizda, teoriyi, o günün siyasal olaylarini yorumlamak icin kullanmistik. Buna karsilik, burada bütün Avrupada, kritik oldugu kadar tipik olan birkac yillik bir gelismenin akisi sirasinda nedenlerin ardarda ic baglanisini ortaya koymak, yani yazarin anlayisiyla uygunluk icinde, siyasal olaylari, son tahlilde ekonomik olan nedenlerin sonuclarina kadar izlemek sözkonusuydu. Olaylar ve olay dizileri güncel tarihle degerlendirilirse, sonal ekonomik nedenlere kadar uzanmak asla olanakli olmayacaktir. Yetkili teknik basinin o kadar bol materyal sagladigi bugün bile, dünya pazarindaki sanayinin ve ticaretin gidisini ve üretim yöntemlerinde olusan degisiklikleri, en önemlileri birdenbire bütün yeginligi ile gün isigina cikmadan önce uzun süre gölgede kalan, son derece karmasik olan ve her gün degisen bu etkenlerden, herhangi bir anda, genel bir sonuc cikarabilecek bicimde günü gününe izlemek, Ingilterede de olsa, hala olanaksizdir. Belirli bir dönemin ekonomi tarihine berrak toplu bir bakis, ayni an icin hicbir zaman olanakli degildir; bu, ancak her sey olup bittikten, materyali toplayip ayikladiktan sonra yapilabilir. Istatistik, burada zorunlu bir kaynaktir, ve hep topallayarak arkadan gelir. Demek ki, devam etmekte olan cagdas tarih icin, hemen her zaman bu en kesin etkeni degismez kabul etmek, incelenen dönemin baslangicindaki ekonomik durumu bütün dönem icin veri ve degismez olarak islemek ya da apacik olaylarin sonucu olan, dolayisiyla kendileri de acikca ortaya cikan bu ekonomik durumdaki degisiklikleri hesaba katmak zorunda olunacaktir. Sonuc olarak, materyalist yöntem, burada, sik sik, siyasal catismalari, ekonomik gelismenin dogurdugu mevcut toplumsal siniflar arasindaki ve siniflarin kesimleri arasindaki savasima dek izlemekle ve cesitli siyasal partilerin bu ayni siniflarin ve sinif kesimlerinin azcok aslina uygun siyasal ifadeleri olduklarini göstermekle yetinmek zorunda kalacaktir. urasi apaciktir ki, incelenecek bütün süreclerin temelindeki, ekonomik durumdaki, esanli degisimlerin kacinilmaz olarak gözardi edilmesi, bir yanilgi kaynagi olmalidir. Ama gözlerimizin önünde gecen bir tarih hakkinda yapilacak toplu bir aciklamanin bütün kosullari, kacinilmaz olarak, yanilgi kaynaklari icerir; gene de bu, hic kimseyi güncel tarih yazmaktan alikoymaz.