Fikihta Benzerlik ve Farklilik

Islam ilim geleneginin temel direklerinden biri olan fikih, nesilden nesile aktarilan ve gelistirilen bir mirasin ürünüdür. Bu mirasi sonraki nesillere aktarmak ve farkli bakis acilariyla zenginlestirmek amaciyla fikih alimleri tarafindan kaleme alinan eserler, fikhin farkli yazim türlerinin ortaya cikmasina zemin hazirlamistir. Fakihler, fikhin zengin mirasini farkli amac ve yöntemlerle ele alarak cesitli eserler kaleme almislardir. Bu eserler, metinlerin acikliga kavusturulmasi, egitim amaciyla özetlenmesi, kenarlarina notlar düsülmesi ya da nazmedilmesi gibi cesitli nedenlerle telif edilmistir. Fikih literatüründe fikhin alt disiplinleri olarak adlandirilan bu türlerden biri de el-Esbah ven-nezair gelenegidir. Bu gelenek, fikh birikimi farklilik ve benzerlikler temelinde inceleyerek hükümlerin dayandigi temel ilkeleri ortaya koymayi amaclamaktadir. Elinizdeki bu calisma, Esbah ven-nezair geleneginin fikih literatüründeki yerini ve önemini incelemeyi ve bu gelenegin önde gelen temsilcilerinden olan Celalüddn es-Süytnin el-Esbah ven-nezair adli eserini, kapsamli bir sekilde analiz etmeyi amaclamaktadir. Bu baglamda calismada öncelikle Esbah ven-nezairin kavramsal analizi ve tarihsel gelisimi ele alinacaktir. Ardindan Süytnin el-Esbahinda benimsedigi yöntem ve kullandigi kaynaklar incelenecek ve eserde gecen istilahlara aciklik getirilecektir. Son olarak Süytnin el-Esbahinin kavaid-i fikhiyye acisindan önemi degerlendirilecektir.