Eski Mezopotamya Dinlerine Giris

Efrotes-Tiglat veya Firat-Dicle, Greklerin adlandirdigi sekildeiki nehrin arasi,daha bildik bir ifadeyle Mezopotamya. Prehistorik dönemlerden beri dünyanin merkezi. Tevrata göre gan eden, yani cennet bahcesi; Yeryüzünde hicbir uygarlik Mezopotamyada ortaya cikanlar kadar dünyayi sekillendirmemistir. Tarih, siyaset, mimari ve sanat bu topraklardan baslayarak dünyaya yön vermistir. Modern dünyayi olusturan dini düsünce bu cografyada ortaya cikmistir. Mezopotamya yaklasik elli bin yildir iskan mahalidir. Bu prehistorik kültür MÖ. 3500lerden baslayarak Sümer, Akad, Asur, Babil gibi uygarliklarin serpilmesine zemin hazirlamistir. Misir da kismen bu cografyanin ürünüdür, Anadolu da. Elinizdeki kitap bu iklimde ortaya cikan dinlerin yapisini anlamaya calismaktadir. Fakat burada arastirdigimiz alan politeist dinlerle sinirlidir. Birbirinden farkli pek cok dine kaynaklik teskil eden Mezopotamya inanclarinin önemli bir kismi politeist özelliklere sahiptir. Sümerlerden baslayan bu gelenek Yahudilik ortaya cikincaya kadar devam etmistir. Pek cok dinsel fenomen hala antik cag Mezopotamyasindan folklorik özellikler tasimaktadir. Ve ne yazik ki bu kadar önemli bir miras, üzerinde yasayanlarca harcanmaktadir. Türkiyede bölgenin arkeolojik yapisina yönelik calismalar varsa da, dinler tarihi baglaminda ciddi arastirmalar son derece azdir. Iste elinizdeki kitap böyle bir kaygidan dogmustur. Amaci Mezopotamya dinlerini kismen de olsa analitik bir perspektiften tanitmaktir. Büyük oranda Sümer, Asur, Babil dinleri ele alinmistir. Yeri geldiginde Yahudilik ile ilgili paralellikler de kurulmaya calisilmistir.