Ehli Sünnetin Reislerinden Imami Esari ve Esarilik

Ebl-Hasen el-Esar, kendine özgü hayat hikayesi, ortaya koydugu fikr mücadele ve bumücadeleyi somutlastirdigi cok sayida eseri ile Islam düsünce geleneginde kalici etkibirakmis bir kimsedir. Kendine özgüdür; cünkü onun gibi bir gelenek icerisinde yetisipbaska bir gelenege gecen ve yeni bir düsünce muhiti icerisinde bu kadar basarili olabilencok fazla isim yoktur. Mutezil cenahtan bakinca Esar, yaptigi tercihle kelamci olmaktanvazgecmis ve Ehl-i Hadsin saflarina katilmistir. Maturd zaviden bakinca Mutezileyi terketmis, sonra da Ehl-i Hadsin kelamcisi olmustur. Kendisinin görüslerini sahiplenen Ehl-i Hadsin Safi ve Malik kanadi icin Esar, Mutezileye karsi koyabilen, böylelikle desadece Ehl-i Hads degil, ayni zamanda Ehl-i Sünnet kelamini baslatan kimsedir. Ehl-iHads icerisinde daha kati bir yaklasima sahip olan Hanbellere göre ise o, kelamcikimligini Ehl-i Hads icerisinde devam ettiren, bu haliyle de Ehl-i Hadse Mutezilkelamcilardan bile daha fazla zarar veren bir kimsedir. Farkli zaviyelerden bakinca belirenböylesi bir tablo, Esarnin Mutezile sonrasi sürecini yalnizca kendisiyle mukayyetolmayan genis bir düzlemde ele almayi gerekli kilar. Bu genis düzlemi, dört parcadanolusan bir matruskaya benzetmek de mümkündür. En dista Ehl-i Sünnet yer alir; bunusirasiyla, Ehl-i Hads, Ehl-i Hadsin Safi kanadi ve Küllablik izler.