Dönmeler Sabatayistler Tarihi

Toplumlarin ve milletlerin tarihinde; yüzyillar sonra bile insanlarin ilgisini ken ve bilim adamlarinin calismalarina konu olan önemli olaylar vardir, dönmelik Sabataycilik konusu da bunlardan birisidir. Bu konu; Dinler Tarihinin en paradoksal en karmasik bir konusudur.Gecmisten günümüze ulasan yaklasimlar isiginda Dönmelik Sabataycilik konusu; Türk Milletinin 300 yildan beri devam edip gelen bir gercegi oldugu gibi günümüzün de bir gercegidir. Dinler Tarihinin özel konularindan olan Dönmelik Sabatayistlik her alani, tarihin her kesimini ilgilendirmektedir. Bundan dolayi Dönmelik Sabataycilik gibi hassas konulara, komplo teorileri, düsmanlik veya tarafgirlik bakislari ile yaklasmak dogru isabetli sonuclara ulasmayi engelleyebilmektedir. Bu gibi konularda; bilgi ve birikim yaninda, ilkeli olmak, kar ve zarar hesabi yapmak,ilim-akil-sagduyu ücgeninde yaklasmak, bizim olmus insanlarin cesitli niyetlere alet edilmesine ve istismar konusu yapilmasina firsat vermeyecek yaklasimlar sergilemek önem tasimaktadir.Sabatay Sevinin prensiplerine bagli olmayi ve o ideali yasatmayi -hertürlü sartlar icerisinde- gaye edinenleri de digerlerinden ayirmak gerekmektedir. Cünkü bazi kimselerce son yillarda Sabatayizm veya Sabataycilik gündeme getirilmis; kendisinin Sabatayci bir aileden geldigini belirtip ikili kimlik tasimaktan kurtulmak, Musevi olarak nüfusa kaydedilmek icin mahkemeye basvuranlar ve Musevi olarak kabul edilmesi yönünde karar alanlar da olmustur. Bu durumda olan Dönmeler Sabatayistler de; sistemlerinin temelini büyük ölcüde Yahudilik felsefesi üzerine kurmus olmalari, Müslüman görünmekle beraber kalben Yahudilige veveya Sabatay Sevinin ilkelerine bagli kalarak özel bir din kimlik olusturmalari, iki kimlikli varliklarini ücyüzyildan fazla bir süredir bozulmadan devam ettirmeleri sebebi ile Sabataycilik I Dönmelik veya Sabatayizm adi altinda bir eklektik din anlayis olarak degerlendirilmektedir.Sabatay Sevinin önerdigi inanc esaslarini, ilkelerini ve uygulamalarini benimseyip yasatanlar; Yahudilerden de Müslümanlardan da ayri bir grup olusturmus ve Sabatayistler Dönmeler olarak bilinmislerdir. Bu özellikleri dolayisiyla söz konusu grubu konu edinen bu calismaya Dönmeler Sabatayistler Tarihi adinin verilmesi uygun görülmüstür. Cünkü DönmelikSabatayistlik hadisesi olayi, bu calismada, ideolojik bakisin ve komplo teorilerinin disinda, tarih gelisimi icinde, bilimsel bir bakis acisiyla ve kronolojik olarak ele alinmistir.