Divanu Lugatit-Türk Türk Dilinin Ilk Sözlügü

Gördüm ki Allah devlet günesini Türk burclarinda dogduruyor, bütün felekleri onlarin hükümranligi ile döndürüyor. Onlara Türk adini verip hükümran kilmis ve onlari dönemin egemen gücü eylemis. Dönem insaninin idaresini onlarin eline vermis ve onlari insanlarin basina getirip hak yolda desteklemis. Onlara intisap edip yollarinda yürüyenleri yüceltiyor, istedikleri her seye nail eyliyor ve yaramaz insanlarin eziyetinden koruyor. O zaman anladim ki akli olana yarasan, oklarina hedef olmaktan korunabilmek icin bu insanlarin tuttugu yolu tutmaktir. Derdini dinletebilmek ve gönüllerini kazanabilmek icin ise onlarin dilleriyle konusmaktan daha güzel bir yol yoktur. Bir düsman, korkusundan dolayi gelip onlara sigininca onu güvende kilarlar. Sonra baskasi da ona siginir ve zarari giderilir. Buharanin sözüne güvenilir bir aliminden ve ayrica Nsaburlu bir alimden duydum. Her ikisi de kendilerine ait rivayet zinciri ile sunu naklediyorlardi Allah Resulü s.a.v.; kiyamet alametlerini, ahir zaman karisikliklarini ve Oguz Türklerinin ortaya cikacagini söyledigi sirada Türk dilini ögreniniz; cünkü onlarin uzun sürecek egemenlikleri vardir. buyurdu. Bu hadis dogru ise ki sorumluluk rivayet edenlere aittir Türk dilini ögrenmek cok gerekli bir is olur; yok dogru degilse o zaman da akil bunu gerektirir.Dvanu Lugatit-Türk, Kasgarli Mahmud tarafindan Araplara Türkceyi ögretmek ve Türkcenin Arapca kadar zengin bir dil oldugunu göstermek maksadiyla yazilan, Türk dilinin ilk sözlügüdür. Kasgarli Mahmudun devrin Türk illerini bir bir dolasarak ve dogrudan dogruya kendi derledigi dil malzemesine dayanarak kaleme aldigi elinizdeki bu kitap, yalnizca bir sözlük olmayip Türkcenin XI. yüzyildaki dil özelliklerini belirten, ses ve yapi bilgisine isik tutan bir gramer kitabi; kisi, boy ve yer adlari kaynagi; Türk tarihine, cografyasina, mitolojisine, folklor ve halk edebiyatina dair zengin bilgiler iceren, ayni zamanda döneminin tibbi ve tedavi usulleri hakkinda bilgi veren ansiklopedik bir eser niteligi de tasimaktadir. Eser Araplara Türkceyi ögretmek maksadiyla kaleme alindigi icin Türkceden Arapcaya bir sözlük seklinde tertip edilerek yaklasik 8000 civarinda kelime, madde basi olarak belirlenmistir. Madde basi olan kelimelerin aciklamalari yapilirken manalarinin daha iyi anlasilmasini saglamak maksadiyla deyimlerden, atasözlerinden ve siirlerden örnekler verilmis ve bunlarin Arapca tercümeleri de yapilmistir. Eserde ayrica Türklerin oturdugu yerlerle münasebette bulundugu milletleri gösteren ilk Türk dünyasi haritasi da yer almaktadir. VakifBank Kültür Yayinlari tarafindan Dvanu Lugatit-Türk Türk Dilinin Ilk Sözlügü adiyla Türkceye kazandirilan bu eser, kullanimini kolaylastiran kapsamli bir dizinle birlikte okuyucularla bulusuyor.