Dede Korkut Kitabinin Poetikasina Giris

Isa Hebibbeylinin belirttigi gibi, Dede Korkut Kitabi destanlarinin poetik sistemi hakkinda belirli degerlendirmeler yapilmis olsa bile bu destanin poetikasi henüz sistematik ve bütüncül bicimde arastirilmamistir. Süphesiz bunun icin, Dede Korkut mitolojisini, icerdigi anlatilarin bicim ve icerik farkliliklarini gözeterek bütün paradigmalari ile ele alan calismalar yapilmasi gerekmektedir. Antik caglarda nesir ve nazim bir bütünün parcalari olarak belirirdi. Dede Korkut Kitabi hakkinda en özgün degerlendirmeleri iceren bu kitapta da proza ve poeziyanin birlesik varyanti olarak estetikpoetik kavrami önerilmis ve Dede Korkut Kitabinin poetik degerlendirmesinin sadece nazim parcalari üzerinden yapilmasi, bir yöntem olarak da reddedilmistir. Kamal Abdullanin girisimi otantik mitolojik metnin icinde ilkel estetikpoetik patikalarini belirginlestirmeye yönelik bütüncül bir incelemeyle insanin en eski tasavvurlarindan bir Safak Varyanti olusturmayi, daha dogru ifadesiyle onu görünür kilmayi amaclamaktadir. Kamal Abdulla icin Dede Korkut Kitabinin poetikasi, ancak mitolojik yaklasimlarla uygulanacak ilkelerin destanin icindeki farkli zaman katmanlarini, kozmik cagdan tarihsel caga gecisin kodlarini izah edebilmekle, belki evvela Dede Korkut Kitabi ile Dede Korkut Kitabi metninin hazirlandigi malzemeyi ayristirmakla mümkün olabilir. Cünkü Dede Korkut Kitabinda atilan her mitolojik adimda, kaostan kozmosa, bütün medeniyetlerin temel yönelisi olarak belirip sürdürülebilir nizam ideali yolunda verilen mücadele -metnin farkli katmanlarinda ve genis bir zaman dilimi icerisinde sekillenerek- modellesmistir. Tipki milyarlarca yil önce gerceklesmis Büyük Patlamanin bütün evrene dagilmis yankilarini hassas cihazlarla hala duyabildigimiz gibi, insan birikiminin bütün formlarina ait tek evrensel metodolojik yaratici ilke olarak kabul edecegimiz bu kozmik olayi anahtar sayarak ilkel mit caginda bir patlamayla metne yayilan estetikpoetigin izlerini sürebiliriz. Tarih öncesi cagin kadim otantik metnine ait ilkel mitolojik tasavvurlari ele alan bu yol bizi, bu kitabin sonraki cabalarinin parcalari olarak Kadim otantik metnin ... klasik bicimini veren mitolojik ögleye, yani Ögle Varyantina, oradan da mitolojik günbatimina, yani estetikpoetik katmanin son dönemini yasayarak estetik ve poetik diye iki istikamete ayrilacagi Günbatimi Varyantina ulastiracaktir.