Culluk

Culluk, 1927 yilinda yayimlanan, Mahmut Yesarinin ikinci, edebiyat tarihimizin de ilk isci romanidir. 50 yillik yasamina sayisiz roman ve hikaye sigdirmis edebiyatimizin en önemli kalemlerinden biri olan Mahmut Yesari, Cullukla beraber yazin dünyasina adini duyurmus ve dönemini resmetmesiyle unutulmazlar arasinda yerini almistir. Culluk, roman karakteri Muratin askini konu alsa da esasinda salt bir ask romani degildir. Onu ask romanlarindan ayiran en belirgin özelligi döneminin fabrika hayatini, kadin erkek iliskilerini, isci sinifinin ilk adimlarini tüm ciplakligiyla gözler önüne sermesinden gelir. Romani degerli kilan bir diger neden ise Mahmut Yesarinin, 1920lerde iscilerin yasamini anlayabilmek ve anlatabilmek icin Culluku kaleme almadan önce Cibali Tütün Fabrikasinda isci olarak calismasidir. Roman, Istanbulda tütün fabrikasinda calisan Muratin hem günlük yasamina hem de ask dünyasina dair kesitleri okura sunar. Iki bölümden olusan romanin birinci bölümü Istanbuldaki tütün fabrikasina odaklanirken, ikinci bölüm Istanbuldan Anadoluya acilan bir kapiyi aralar. Murat Cavusun kararsizlikla sikisip kalmis yasam öyküsüne ortak olan okur, Cullukta ilk adimlarini atan Cumhuriyetin agrili yillarina da taniklik eder. Fabrikanin zorlu dünyasi, yasam dertleri, kadinlarin var olma mücadelesi, sanayilesme ve köy yasamiyla birlikte bir ülkenin dogum sancisinin izlerini sürer