Cezmi Günümüz Türkcesiyle

Cezmi, iki cilt olarak planlansa da bir cilt olarak 1880de basilir. Türk Edebiyatinin ilk tarihi romani olan eser, vatan sairi ve yazari Namik Kemalin Intibahdan sonra ikinci romanidir. 16. yüzyilda gecen eserin roman karakterlerinden Cezmi, yigit bir Osmanli sipahisidir ve eser onun etrafinda sekillenir. Cezmi ayni zamanda sair ve bilgili bir insan olarak anlatilir.II. Selim devrinde gecen roman ilk olarak Istanbulda baslar, Azerbaycan ve Iranda devam edip Tebriz Sarayinda sona erer. Iran ile Osmanli Imparatorlugu arasinda savas baslamistir. Cezmi ise bu savasa gönüllü asker olarak katilmistir. Cezmi ile Adil Giray bu savas vesilesiyle tanismislardir. Savasta Osmanli ordulari üstün gelmektedir fakat Adil Giray ve kardesi Gazi Giray esir düsmüstür, bu noktadan sonra romanin büyük ve önemli bir kismi Tebriz Sarayinda, Adil Giray, Perihan ve Sehriyar arasinda gecmektedir. Daha sonra bu iki kadin Adil Giraya asik olmustur. Perihan, Adil Giraya gönlünü kaptirmistir ve Osmanlinin da destegi ile Iran saltanatinda söz sahibi olmak istemektedir. Sehriyar ise bunu haber alir. Taraflar arasinda ciddi mücadeleler yasandiktan sonra Perihan, Sehriyar ve Adil Giray ölür; Cezmi ise agir yaralanir. Daha sonra agir yaralanan Cezmi, dervis kiligina girerek ülkesine geri döner.