Büyük Dönüsüm

Ilk kez 1944te vahsi kapitalizmin kalesi Amerikada yayimlanan Büyük Dönüsüm su cümleyle baslar Ondokuzuncu yüzyil uygarligi cöktü. Karl Polanyinin cöktügünü ilan ettigi ondokuzuncu yüzyil uygarliginin can damari ve temel bicimlendiricisi, kendiIlk kez 1944te vahsi kapitalizmin kalesi Amerikada yayimlanan Büyük Dönüsüm su cümleyle baslar Ondokuzuncu yüzyil uygarligi cöktü. Karl Polanyinin cöktügünü ilan ettigi ondokuzuncu yüzyil uygarliginin can damari ve temel bicimlendiricisi, kendi kurallarina göre isleyen piyasaydi; emek, toprak ve parayi metalar haline getiren ve insan toplumlarini uluslararasi düzeyde esi görülmemis bir kurumsal tekdüzelesme icinde kendine kayitsiz sartsiz bagimli kilan piyasa sistemi Polanyiye göre cöküs kacinilmazdi, cünkü kendi kurallarina göre isleyen piyasa sistemi insan toplumuyla bagdasmasi imkansiz bir seydi. Büyük Dönüsüm, bu bagdasmazligin ve kacinilmaz cöküsün hikayesi. Yani hem ekonomik liberalizmin hem de ona karsi kacinilmaz alternatifler olarak ortaya cikan fasizm ve sosyalizmin hikayesi Büyük Dönüsümün 80lerde, yani Polanyinin insan dogasina aykiri dedigi piyasa toplumunun, insanlik tarihinin son asamasi olarak bütün dünyaya dayatildigi, ekonomik liberalizmi elestirmeye kalkanlarin geri kafali cahiller ile korumacilik önlemlerinin sagladigi rantlari elden kacirmamaya calisan cikar gruplariyla onlara hizmet eden popülist politikacilar olarak görüldügü, sosyalizmden ise neredeyse bütünüyle ümit kesildigi bir dönemde gündeme gelmesi ayrica kaydadeger. Ayse Bugra