Bilgi Üzerine Üc Söylesi

Türkiyede Yönteme Hayir, Özgür Bir Toplumda Bilim gibi kitaplariyla taninan Feyerabend, bu yapitinda Sokratci söylesi biciminden yararlanarak sagduyu ve bilimsel bilgiyi irdeliyor. Göreciligi, bilimin yetkesini, bilimadamlarinin cehaletini, varligin dogasini ve aydinlanmayi sorgulayarak, neyin niye önemli oldugu sorusunu kendisine gercekten soran okurlara sesleniyorFelsefeciler en asiri karmasalarin ardinda acik secik ilkeler bulabilmekle övünürler. Cagcil felsefe, bu bakimdan daha güvencsiz olmakla birlikte yine de karmasik olaylarin ardinda acik yapilar bulundugu düsüncesini korur. Birtakim felsefeciler ama toplumbilimciler, ozanlar bile metinlere buna uygun bicimde yaklasir; mantikca onaylanabilir bir yapinin parcasi durumuna sokulabilecek bilesenler arayip bu yapiyi geri kalanlari yargilamakta kullanirlar.Bu girisim basarisizliga yazgilidir. Ilkin, bilgiye önemli katkilarda bulunan bilimlerde karsiligi bulunmamasindan ötürü. Ikincileyin, yasamda karsiligi olmamasindan ötürü......Düsünceler, tipki kelebekler gibi, yalnizca varolmakla kalmaz; gelisir, baska düsüncelerle iliskiye girer, etkide bulunurlar... Platon düsüncelerle yasam arasindaki ucurumun söylesiyle asilabilecegini düsünmüstü - kendisince, gecmis olaylarin yüzeysel bir anlatimi olan yazili söylesiyle degil degisik ortamlardan gelen kisiler arasinda gercek, sözlü bir alisverisle. Söylesinin denemeden daha esinleyici olduguna ben de katiliyorum. Savlar, uslamlamalar üretebilir. Savlarin, uslamlamalarin isin icinde olmayanlar ya da baska bir okuldan uzmanlar üzerindeki etkilerini gösterebilir, bir denemenin ya da kitabin gizlemeye calistigi acik uclari ortaya serer, en önemlisi yasamimizin en saglam olduguna inandigimiz parcalarinin kuruntulugunu tanitlayabilir. Sakincali yani, bütün bunlarin yasayan kisilerin, gözlerimizin önündeki eylemlerinde degil, kagit üzerinde yapilmasi. Yine bir tür aritkan etkinlige katilmaya cagriliyoruz, baska sözler kullanirsak, yine yalnizca düsünmeye cagriliyoruz. Yine, salt bilgi de icinde olmak üzere, yasamlarimizi gercekten bicimleyen düsünce, algi, duygu arasindaki savaslardan cok uzagiz... Paul Feyerabend