Avrupayi Tasralastirmak

Kitabin muazzam kiymeti Chakrabartynin akademideki standart jargonlar icerisinde konusan bizlerce her daim gecistirilen ve unutulani gün isigina cikartmaktaki istisnai kabiliyetinden geliyor. Bunu yapabilmek ancak Adam Smith ile Tagoreu aydinlatici bir iliskiye sokabilen cift-dilli bir bilinc türüyle mümkündür. Chakrabartyyi okurken bunu yüksek derecede bir belagat ve ferasetle icra edebileceklerin sayisinin bu kadar az olmasindan esef duyuyorsunuz. Charles Taylor Avrupayi tasralastirmak fikri, ekseriya detaylandirilmayi bekleyen bir icgörü olarak, bir süredir dolasimdaydi. Dipesh Chakrabarty bu fikri kitabinda muazzam olgularla ve ustalikli bir surette kuramla beslenmis bir proje olarak gelistiriyor. Örnek bir akademik calisma olarak modernite ve sömürge tecrübesine dair mevcut tartismalarin seviyesini yükseltmek icin talepte bulunup, sömürgeci ayrimin iki tarafindaki tarihlere ve kültürlere yaklasimimizi gözden gecirmeye cagiriyor. Hayranlik uyandirici bir meydan okuma Ranajit Guha Avrupayi Tasralastirmak 2000 yilinda yayimlanisini müteakip tarihyazimini dönüstürmekle kalmayip, sosyal bilimlerdeki Avrupa-merkezciligin kirilmasinda elestiriden icra asamasina gecilmesine öncülük etti. Dipesh Chakrabarty kapitalist modernitenin kavramlarla ördügü soyut anlatiyi ve kronolojiyi tarihin coklu zaman cizgilerinin icine cekerek sarsiyor. Bati-disi toplumlarin ne yaparlarsa yapsinlar noksan kaldiklari ilerleme ve medeniyet ideallerini sorguluyor, moderniteye gecis tartismalarini yeniden yaziyor. Avrupanin insanligin evrensel tarihini temellük edisine son verip, kitayi tasralastirmak sosyal bilimleri ve gelecegi özgürlestirecek ilk adim.