Araba Sevdasi

Araba Sevdasi, Recaizade Mahmud Ekremin sosyal sinifinin yasayis ve düsüncesinin ideolojik, varolussal, psikolojik yönlerini basariyla yansitan bir romandir. Araba Sevdasi Osmanli modernlesme sürecinin edebiyata en özgün yansimalarindan birisidir. Modernlesmenin insan ile esya arasindaki iliskiyi ideolojik düzenleme mahareti anlatilmistir. Mahmud Ekrem, araba simgesi üzerinden Osmanli devletinin ve Istanbulda halkin Bati kültürünü tanimaya baslayarak ciktigi modernlesme serüvenine odaklanmaktadir. Romanin izlegi, askin islenisi, Bihruz ve Perives Hanim tiplemeleri Cumhuriyet dönemi edebiyat ve sinemasinda da siklikla yeniden üretilmistir. Romanin sorunsali, Ekremin eserini kaleme aldigi dönemden Cumhuriyet yillarina degin Batililasma ve Yanlis Batililasma tartismalarinin dönemin global iktisadi, siyasi, felsefi vs vechelerinden yoksun, salt kültürelci ideolojik elestiri kaliplari haline gelmistir. Ekrem, arabayi bir ideolojik simge, kendi kültürel, dilsel, gündelik hayat pratigini üreten bir vasita olarak kullanmistir. Arabanin bu kullanim bicimi Rus edebiyatinda örnegin Viktor Shklovskyin araba ve hiz üzerine vurgusunda da karsimiza cikmaktadir. Edebiyatimizin ilk realist romani ve bilinc akisi tekniginin ilk kullanildigi bu mihenk tasi eseri okurlarimiza sunuyoruz.