Alfabe ve Matbuat - Türkiyede Alfabe Devrimi ve Matbuat Rejimi 1928- 1939

Tu¨rkiyede 1 Kasim 1928de kabul edilen Alfabe Devrimi, Arap harfli Tu¨rkc¸e yazi sistemine oranla okumayi ve yazmayi kolaylas¸tirmasinin yani sira, siyasal retorig?ini Osmanli gec¸mis¸inden kopus¸ u¨zerinden tanimlayan Erken Cumhuriyet modernles¸mesinin yeni yu¨zu¨nu¨ olus¸turdu. Yeni alfabeyle okuma yazma eg?itimi seferberlig?inde Millet Mektepleri, u¨lkede milli^ matbuat ku¨ltu¨ru¨nu¨n olus¸turulmasinda ise Matbuat Umum Mu¨du¨rlu¨g?u¨ idaresinde 1934te yapilandirilan matbuat rejimi etkin rol oynadi.Erken Cumhuriyet do¨nemi Tu¨rkiyesinde matbuat rejimi, 1930larda Avrupa, ABD ve Sovyetler Birlig?inde yu¨ru¨tu¨len matbuat rejimlerindeki gibi siyasal iktidarlarin denetimine giren resmi^ ve hususi yayimcilig?i merkezi politikalarla s¸ekillendirmesi ve kirsal bo¨lgelere ulas¸abilen yayin faaliyetleriyle resmi^ modernles¸me ideolojisini kitlelere benimsetmesi ac¸isindan etkili bir ku¨ltu¨r yo¨netimiydi. 1930larda sosyalist, fas¸ist veya liberal rejimlerin kitle iletis¸iminde ve eg?itim politikalarinda etkin rol alan matbuat rejimlerinin ortak hedefi, resmi^ modernles¸me ideolojisini toplumsal ku¨ltu¨re do¨nu¨s¸tu¨rebilmekti.Alfabe ve Matbuat, Erken Cumhuriyet do¨nemi Tu¨rkiyesinde ulusun ins¸asi so¨yleminin, alfabe kitaplarindan resmi^ propaganda yayinlarina uzanan genis¸ o¨lc¸ekteki matbuat u¨ru¨nleriyle somutlas¸tirilmasinin ve kitlelere as¸ilanmasinin on yillik siyasetini inceliyor. Yayin, Tu¨rkiyede milli^ yazili ku¨ltu¨ru¨ belirleyen Alfabe Devriminin ve milli^ matbuat ku¨ltu¨ru¨nu¨ bic¸imlendiren matbuat rejiminin gelis¸im su¨rec¸lerini, Tu¨rkiyenin koms¸usu ve mu¨ttefiki olan siyasal rejimlerle 1920li ve 1930lu yillarda kurdug?u ku¨ltu¨rel ilis¸kiler u¨zerinden kars¸ilas¸tirarak ele almayi ve iki du¨nya savas¸i arasinda Tu¨rkiyedeki uluslas¸ma siyasetinde o¨ne c¸ikan milli^ matbuat ku¨ltu¨ru¨nu¨ yeniden okumayi o¨neriyor.