Aklin Yasami

Ispanyol filozof George Santayanin basyapiti olan Aklin Yasami Insan Gelisiminin Evrelerinden secki ilk kez Türkcede. Santayanin bu kitapta bir araya getirilen denemeleri, siirden teolojiye, metafizikten materyalizme, estetik algidan idealizme uzanan kapsamli meseleleri konu ediniyor. Santayananin bu denemelerinde aklin yasami, evrenin kötü bir kopyasi degil, bir basina insanin disavurumudur. Filozofun düsünceleri aslinda tek bir tez etrafinda toparlanabilir Insanin hakikati kesfetmesi, uzun ve sancili bir sürecin sonucudur. Cünkü insan akli, kesinlikle bir sonuctur ve gercekte gayet gec olusmus, son derece düzenli bir evrimin ürünüdür. Santayana bu gelisimi örneklendirmek icin dinde, sanatta, felsefede, ahlakta ve bilimde yasanan gelismelere ilgiyle odaklanmaktadir. Aklin modern dünyadaki serüveninde ise isler degismistir. Artik kesin bir yerlere yerlesmek mümkün degildir. Akil ve muhakeme sürüncemededir. Üzerine yüklenen herhangi bir sorumluluk olmadigi icin akil sorumsuzlasmistir. Yine de Santayana insanin kendisini gerceklestirebilecegi kosullarin gelecegin dünyasinda ortaya cikmasi ihtimaline her firsatta inandigini dile getirmekten vazgecmez. Ona göre bütün hayatimiz, ruhun tutkulari ile doganin gücleri arasinda bir uzlasma, baslangic asamasindaki gevsek bir uyumdur. Santayanin yapiti bizi büyük sorular etrafinda dolanan bir filozofun engin düsüncesine ortak olmaya cagiriyor.