Ahilik Kitabi

Sekizinci yüzyildan baslayarak Anadoluda ortaya cikan ve bir süre sonra Osmanli Devletinin kurulmasinda önemli rol oynayan ahlik hem din? hem de toplumsal bir teskilattir. Kardesim anlamina gelen Arapca ah? kelimesinden geldigi kabul edilen bu ifadenin Türkcedeki aki-cömertden türetildigi kabul edilir. Temel kaideleri Kurana ve Hz. Peygamberin sünnetine dayandirilan Ahlik teskilatinin Anadoluda kurulmasinda, zamanla toplumsal, iktisad ve siyas yapilanmaya dönüsen fütüvvet teskilatinin büyük tesiri vardir. Islamin ilk asrindan itibaren görülmeye baslayan fütüvvet tesekkülleri icinde 9. yüzyildan itibaren de esnaf birlikleri ortaya cikmistir. Baska bölgelerde mensuplarina civanmerd, ayyar, feta gibi isimler verilen fütüvvet ülküsünün, Islamin yayilmasina paralel olarak Suriye, Irak, Iran, Türkistan, Semerkant, Endülüs, Kuzey Afrika ve Misirda esnaf ve sanatkarlar arasinda yaygin oldugu bilinmektedir. Türkler, Islamiyeti kabul etmeleri ve Anadoluya yerlesmeleriyle birlikte fütüvvet ülküsünü benimseyip kendilerine has yigitlik, cömertlik ve kahramanlik vasiflariyla süslemislerdir. Selcuklu asrinda Anadoluda Ahligin kurucusu olarak kabul edilen Ah Evranin bu teskilatin Anadoluya kök salmasinda ve gelismesinde büyük rolü olmustur. Osmanlinin kurulusunda adi hemen akla gelen alim ve mutasavvif Seyh Edebali de ah seyhlerindendir.Yasar Caliskanin konu ile ilgili calismalarini bir bütünlüge kavusturan Ahlik Kitabi ayni zamanda ahlikle ilgili bir el kitabi vasfina da sahip bir eser. Ahligin kisa tarihcesi, prensipleri, hayata-topluma akseden uygulamalari yaninda basta Ah Evran olmak üzere ahlige tarih icinde hizmet edenler, ahligi anlatan kitaplar, kurduklari vakiflar, esnaf ve sanatkarlara ait nüktelerin edebiyata aksedisi ve ahligin cöküsü gibi konular yer almaktadir. Ayrica Konya Yusuf Aga Kütüphanesinde bulunan yazma bir Fütüvvetname metninin sadelestirilmis ve okurlarimizin daha cok istifade edebilmeleri icin aciklamalarla zenginlestirilmis anlatimi yaninda bu metin, son bölümde ceviri yazi olarak yer almaktadir.